In gesprekken met oprichters – eigenaren van succesvolle bedrijven, gaat het vaak over het gebrek aan ondernemerschap bij de medewerkers. Het gaat dan over de wens dat medewerkers meer initiatief laten zien. Er liggen tenslotte overal kansen waarvan de organisatie beter wordt. Als we er dan wat langer over hebben, komen er allerlei vertwijfelde kreten voorbij: ‘verder kijken dan je neus lang is’, ‘wat denk je nu zelf’, ‘kun je dat niet zelf bedenken’, ‘waar wacht je nog op’, etc.
Ik vind dat een beperkende manier van waarnemen. Zodra de noodzaak van ondernemerschap ter sprake komt, gaat het over of iemand die eigenschap bezit of niet. Ik noem dat zoeken met een “Screaming Talent” *) filter. In het zoeken naar geschikte medewerkers heb je dan een perfect plaatje in je hoofd. Iedereen die van dat plaatje afwijkt, is niet geschikt om te ondernemen. De voetballer Messi is een voorbeeld van een ‘Screaming Talent’. Ver voordat hij doorbrak bij FC Barcelona was al duidelijk dat hij een top talent was. Om dat te zien hoef je geen voetbal trainer te zijn.
Ik vind dat elke leidinggevende het vermogen moet hebben om “Whispering Talents ” te vinden. Dat dwingt je om na te denken over de vraag: welke mindset, gedrag, vaardigheden, kennis, etc horen bij de rol die we nodig hebben om onze doelen te bereiken. En als iemand die heeft, maken een plan om die talenten te ontwikkelen.
Functies en rollen veranderen zo snel, dat tegen de tijd dat je iemand gevonden hebt voor functie A, je eigenlijk iemand nodig hebt die B kan. Een ‘whispering talent’ heeft bijvoorbeeld duurzame prestatie eigenschappen. Denk daarbij aan: aanpassingsvermogen, leervermogen, zelfreflectie, vitaliteit, etc.
Denken in termen van functie omschrijvingen is niet meer van deze tijd. Ik vind dat niet helpend als je een organisatie wilt zijn waarin mensen zich kunnen ontwikkelen. En helemaal als de markt, klanten, concurrenten zo snel veranderen dat over 12 maanden heel andere vaardigheden nodig zijn.
Daarom stuur ik dat soort gesprekken altijd in de richting van “wat zijn dan ondernemende kwaliteiten?” “welk gedrag laat een ondernemer zien”, etc. Zodra dat scherper wordt, blijken veel meer mensen ondernemend te zijn. Daarna vraag ik: “en wat kun jij doen zodat die mensen nog beter worden in die kwaliteiten?”.
*)Met dank aan Goldmine Effect van Rasmus Ankersen. Zie in deze video uitleg over “Screaming talent”.